درباره کتاب کلیات شمس
این کتاب که شامل غزل، رباعی و ترجیع های مولانا جلال الدین محمد بلخی می باشد به دلیل اینکه در جای جای آن از شمس تبریزی یاد شده به دیوان
شمس تبریزی یا کلیات شمس تبریزی شهرت پیدا کرد البته در روزگار پس از مولانا از آن به عنوان دیوان کبیر نیز یاد می شد. پس از ظهور صنعت چاپ این
کتاب بار ها و بارها در ایران و هند به چاپ رسید که البته اولین و جامع ترین نمونه چاپ شده آن توسط بدیع الزمان فروزانفر و با بهره گیری از 12 نسخه
قدیمی منتشر شد.
در بسیاری از قسمتها و اشعار این کتاب میتوان تا آرامی های مولانا را مشاهده کرد. او در واقع کوشیده تا جنب و جوش و حرکات درونی خود را در قالب شعر
و الفاظ بیان کند.مفاهیمی همچون مرگ، زندگی، رستاخیز، ازل، ابد و عشق خمیرمایه اشعار غزلیات شمس است.
مشتمل بر اشعار فارسی، عربی، ملمعات و رباعیات
تبریزی در عُرف خاندان مولانا و سلسله مولویه در روزگاران پس از مولانا با عنوان دیوان کبیر شناخته میشده است. گویا آنچه در تداول مولویان جریان
داشته است همان دیوان یا غزلیات بوده است و بعدها عنوان دیوان کبیر را بر آن اطلاق کردهاند.همچنین عنوان دیوان شمس تبریزی یا کلیات شمس تبریزی
نیز از عنوانهایی است که در دورههای بعد بدان داده شده است، به اعتبار این که بخش اعظماین غزلها را مولانا خطاب به شمسالدین تبریزی سروده
است.
نسخههای مختصر و کامل این دیوان از قیم نزد اهل ذوق و اصحاب خانقاه رواج داشته است، و پس از رواج چاپ هم با عنوان دیوان شمس تبریزی یا کلیات
شمس تبریزی بارها و بارها در ایران و هند به چاپ رسیده است.آخرین و جامعترین و درستترین چاپ آن همان است که به دست بدیعالزمان فروزانفر در
فاصله سالهای ۱۳۳۶ تا ۱۳۴۵ توسط انتشارات دانشگاه منتشر شده است. دیوان شمس تبریزی در چاپ تصحیحشده فروزانفر شامل ۳۶۳۶۰ بیت، و دارای
۳۲۲۹ غزل و ۱۹۸۳ رباعی و ۴۴ ترجیع است.
در دیوان شمس تبریزی بعضی غزلها فاقد تخلص است و بعضی خمُش، خامُش و خاموش و خمشکن در پایان غزل دارد که تخلص مولوی است.در حدود
صد غزل یا کمتر با تخلص به نام حسامالدین چلبی و نیز صلاحالدین زرکوب دارد، و بقیه غزلها به نام شمس و شمس تبریز و شمسالحق تبریز است.
دیوان شمس تبریزی یا دیوان کبیر، دیوان مولانا جلالالدین محمد بلخی شامل غزلها، رباعیها و ترجیعهای اوست. دیوان شمس تبریزی در عُرف خاندان
مولانا و سلسله مولویه در روزگاران پس از مولانا با عنوان دیوان کبیر شناخته میشدهاست.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.